1. Giao tiếp tăng cường và thay thế (AAC) là gì?
Giao tiếp tăng cường và thay thế (AAC – Augmentative
and Alternative Communication) là các phương pháp hỗ trợ hoặc thay thế lời nói
nhằm giúp trẻ gặp khó khăn trong giao tiếp. AAC giúp trẻ thể hiện mong muốn,
suy nghĩ và nhu cầu một cách hiệu quả hơn.
2. Các hình thức AAC phổ biến
AAC được chia thành hai nhóm chính:
Giao tiếp tăng cường (Augmentative Communication): Hỗ
trợ lời nói hiện có để giúp trẻ giao tiếp hiệu quả hơn.
Giao tiếp thay thế (Alternative Communication): Sử dụng
phương pháp thay thế khi trẻ không thể sử dụng lời nói.
Một số phương pháp AAC phổ biến:
Giao tiếp đa phương thức: Kết hợp lời nói, cử chỉ, biểu
tượng, tranh ảnh.
Sử dụng bảng giao tiếp: Bảng từ vựng, ký hiệu giúp trẻ
thể hiện ý muốn.
Thiết bị công nghệ hỗ trợ: Máy phát giọng nói, ứng dụng
trên máy tính bảng.
3. Tại sao AAC quan trọng với trẻ chậm nói?
AAC không chỉ giúp trẻ giao tiếp mà còn hỗ trợ phát
triển lời nói và kỹ năng xã hội. Một số lợi ích của AAC gồm:
Giúp trẻ diễn đạt nhu cầu: Trẻ có thể yêu cầu đồ vật,
thể hiện cảm xúc, đặt câu hỏi.
Cải thiện sự tương tác xã hội: Giúp trẻ kết nối với bạn
bè, gia đình.
Tăng cường khả năng học tập: Trẻ tiếp thu ngôn ngữ tốt
hơn thông qua biểu tượng và hình ảnh.
4. Ứng dụng AAC trong hỗ trợ trẻ chậm nói
a. Lượng giá mức độ giao tiếp của trẻ
Chuyên gia đánh giá trẻ theo 3 mức độ:
Giao tiếp tối thiểu: Trẻ chỉ sử dụng cử chỉ hoặc âm
thanh đơn giản.
Giao tiếp ở giai đoạn đầu: Trẻ có thể sử dụng từ đơn,
biểu tượng để giao tiếp.
Giao tiếp nâng cao: Trẻ có thể đặt câu hỏi, kể chuyện,
bày tỏ suy nghĩ.
b. Chiến lược can thiệp bằng AAC
Sử dụng hình ảnh hỗ trợ giao tiếp: Biểu tượng, tranh vẽ
giúp trẻ hiểu và diễn đạt tốt hơn.
Tạo sách giao tiếp cá nhân: Giúp trẻ sử dụng hình ảnh
hoặc chữ viết để diễn đạt ý tưởng.
Áp dụng lịch trình bằng hình ảnh: Giúp trẻ hiểu trình
tự hoạt động hàng ngày.
Thảm trò chuyện: Trẻ sử dụng biểu tượng để thể hiện cảm
xúc hoặc lựa chọn hoạt động.
5. Kết luận
AAC là một công cụ quan trọng giúp trẻ chậm nói phát
triển kỹ năng giao tiếp và hòa nhập xã hội. Việc kết hợp AAC với sự hướng dẫn của
chuyên gia và sự hỗ trợ từ gia đình sẽ giúp trẻ đạt được tiến bộ rõ rệt. Phụ
huynh nên chủ động áp dụng các phương pháp AAC phù hợp để hỗ trợ con trong hành
trình phát triển ngôn ngữ.
