Tư Vấn Phụ Huynh – Đồng Hành Cùng Con Trên Hành Trình Phát Triển Ngôn Ngữ
1. Giới Thiệu
Xin chào các bậc phụ huynh,
Tôi là Trương Luyến, chuyên viên âm ngữ trị liệu ASD hơn 12 năm
kinh nghiệm trong việc hỗ trợ và can thiệp trẻ chậm nói, trẻ tự kỷ. Trong suốt
hành trình làm việc, tôi đã chứng kiến rất nhiều gia đình lo lắng, trăn trở khi
con mình gặp khó khăn trong giao tiếp. Điều quan trọng nhất tôi muốn nhắn gửi đến
ba mẹ là: Trẻ chậm nói không có nghĩa là trẻ không thể nói. Chỉ cần được phát
hiện và can thiệp đúng cách, con sẽ có cơ hội phát triển tốt nhất.
Bài viết này sẽ giúp ba mẹ hiểu rõ về chậm nói, nguyên
nhân, phương pháp hỗ trợ tại nhà cũng như định hướng can thiệp phù hợp để giúp
con phát triển ngôn ngữ hiệu quả.
2.
Chậm Nói Là Gì? Nguyên Nhân Gây Chậm Nói
2.1.
Chậm nói là gì?
Chậm nói là tình trạng trẻ không đạt được các mốc phát
triển ngôn ngữ phù hợp với độ tuổi. Điều này có thể biểu hiện qua việc trẻ ít
nói, không phản ứng khi được gọi tên, khó khăn trong việc ghép câu hoặc hoàn
toàn không giao tiếp bằng lời nói.
2.2.
Nguyên nhân gây chậm nói
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chậm nói ở trẻ, bao gồm:
✅ Nguyên nhân sinh lý: Các vấn đề về thính
giác, cấu trúc miệng, lưỡi hoặc hệ thần kinh có thể làm cản trở khả năng phát
âm của trẻ.
✅ Chậm phát triển trí tuệ: Một số trẻ có chỉ
số IQ thấp hoặc gặp khó khăn trong nhận thức có thể dẫn đến việc chậm nói.
✅ Rối loạn phổ tự kỷ (ASD): Trẻ tự kỷ thường
có xu hướng ít giao tiếp, không thích tương tác xã hội và gặp khó khăn trong việc
sử dụng ngôn ngữ.
✅ Môi trường giao tiếp kém: Trẻ không được
khuyến khích nói chuyện, thường xuyên tiếp xúc với thiết bị điện tử hoặc không
được giao tiếp đủ với ba mẹ.
✅ Tâm lý và cảm xúc: Trẻ từng trải qua sang
chấn tâm lý, sợ hãi hoặc áp lực cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng ngôn ngữ.
3.
Cách Nhận Biết Trẻ Chậm Nói
Ba mẹ hãy theo dõi những dấu hiệu dưới đây để xác định
liệu con có đang gặp vấn đề về ngôn ngữ hay không:
🔹 12 tháng tuổi: Không bập bẹ, không phản ứng
khi được gọi tên, không giao tiếp bằng mắt.
🔹 18 tháng tuổi: Không nói được từ đơn như
"ba", "mẹ", không cố gắng bắt chước âm thanh.
🔹 24 tháng tuổi: Chưa biết ghép hai từ lại với
nhau, ví dụ: "mẹ ơi", "ăn cơm".
🔹 3 tuổi: Vẫn sử dụng ngôn ngữ rất hạn chế,
không thể diễn đạt nhu cầu cơ bản.
🔹 4-5 tuổi: Khả năng nói kém, câu từ rời rạc,
phát âm không rõ, khó diễn đạt suy nghĩ.
Nếu trẻ có một hoặc nhiều dấu hiệu trên, ba mẹ nên tìm
kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia để được đánh giá và can thiệp kịp thời.
4.
Ba Mẹ Nên Làm Gì Để Hỗ Trợ Con?
🔸 Giao tiếp thường xuyên với con:
Hãy dành nhiều thời gian nói chuyện với con, kể chuyện,
hát và đặt câu hỏi để kích thích trẻ phản hồi.
Nói chuyện bằng giọng chậm, rõ ràng và sử dụng cử chỉ
để giúp trẻ hiểu nội dung.
🔸 Hạn chế cho trẻ xem tivi, điện thoại:
Các thiết bị này có thể làm giảm nhu cầu giao tiếp của
trẻ và ảnh hưởng đến quá trình phát triển ngôn ngữ.
Thay vì để trẻ xem màn hình, ba mẹ có thể cùng con đọc
sách, chơi trò chơi tương tác.
🔸 Khuyến khích trẻ sử dụng ngôn ngữ:
Nếu trẻ chỉ ra một vật và không nói, hãy khuyến khích
con nói ra tên vật đó thay vì đáp ứng ngay.
Khen ngợi và khích lệ mỗi khi con nói được từ mới hoặc
cố gắng diễn đạt ý muốn.
🔸 Áp dụng phương pháp học thông qua trò chơi:
Sử dụng hình ảnh, đồ chơi phát âm, tranh minh họa để
giúp con nhận biết từ vựng.
Chơi các trò chơi như đoán đồ vật, ghép từ, bắt chước
âm thanh để tăng cường khả năng nói.
🔸 Tham gia chương trình can thiệp sớm:
Nếu con có dấu hiệu chậm nói rõ rệt, hãy tìm kiếm sự hỗ
trợ từ chuyên gia ngôn ngữ để được hướng dẫn phương pháp phù hợp.
5.
Chương Trình Dạy Trẻ Chậm Nói Của Tôi
Với hơn 12 năm kinh nghiệm, tôi đã xây dựng một chương
trình can thiệp chuyên sâu dành cho trẻ chậm nói, giúp các bé:
✅ Phát triển ngôn ngữ tự nhiên thông qua
phương pháp PECS, ABA, Floor Time.
✅ Tăng cường kỹ năng giao tiếp qua các bài học
thực tế, trò chơi nhóm.
✅ Xây dựng sự tự tin cho trẻ khi giao tiếp với
ba mẹ và bạn bè.
✅ Hỗ trợ ba mẹ trong quá trình dạy con tại
nhà để tối ưu hiệu quả can thiệp.
Nếu ba mẹ đang lo lắng về tình trạng chậm nói của con,
hãy liên hệ để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.
📞 Hotline/Zalo: 0909638762
🌐 Website: https://www.trechamnoi.com
Ba mẹ hãy nhớ rằng: Mỗi trẻ đều có khả năng phát triển
ngôn ngữ, chỉ cần chúng ta kiên trì và đồng hành đúng cách. Việc hỗ trợ con cần
sự kiên nhẫn, tình yêu thương và phương pháp phù hợp. Hãy cùng tôi giúp con cất
tiếng nói đầu đời, tự tin hòa nhập với cuộc sống.
💙 Hành trình phát triển của con không chỉ là trách nhiệm,
mà còn là niềm hạnh phúc của ba mẹ.