1.
Hiểu Đúng Về Hành Vi Ăn Vạ Ở Trẻ
Ăn vạ là một phần bình thường trong quá trình phát triển
của trẻ nhỏ. Khi không thể diễn đạt nhu cầu hoặc kiểm soát cảm xúc, trẻ sẽ thể
hiện bằng cách khóc, la hét hoặc phản kháng. Việc xử lý không đúng cách có thể
khiến hành vi ăn vạ kéo dài hoặc trở nên tiêu cực hơn.
2.
Quy Trình 6 Bước Giúp Xử Lý Ăn Vạ Hiệu Quả
Theo các chuyên gia tâm lý, cha mẹ có thể áp dụng 6 bước
dưới đây để giúp trẻ kiểm soát cảm xúc một cách tích cực:
2.1.
Bày Tỏ Sự Đồng Cảm
Trẻ cần được thấu hiểu trước khi được hướng dẫn cách
kiểm soát cảm xúc:
Giữ bình tĩnh, không la mắng trẻ.
Ôm, cầm tay hoặc ngồi xuống ngang tầm mắt để trẻ cảm
thấy an toàn.
Nói với trẻ: “Mẹ biết con đang buồn/giận” để trẻ cảm
nhận được sự đồng cảm.
2.2.
Tìm Hiểu Và Gọi Tên Vấn Đề
Hỏi trẻ lý do vì sao con khóc.
Quan sát kỹ để xác định nguyên nhân thực sự (ví dụ: trẻ
không thích món ăn, không muốn chia sẻ đồ chơi...).
Diễn đạt lại vấn đề của trẻ để trẻ hiểu cha mẹ đang lắng
nghe.
2.3.
Lắng Nghe Phương Án Của Trẻ
Hỏi trẻ muốn giải quyết vấn đề như thế nào.
Để trẻ tự nói ra mong muốn, không bác bỏ ngay ý kiến của
trẻ.
Nếu giải pháp của trẻ không khả thi, nhẹ nhàng hướng dẫn
trẻ suy nghĩ lại.
2.4.
Đưa Ra Phương Án Giải Quyết
Thay vì ra lệnh, hãy cho trẻ chọn lựa giữa các phương
án hợp lý:
“Con muốn đi tất màu xanh hay màu đỏ?”
“Chúng ta rời khỏi cửa hàng ngay hay ngồi nghỉ một
chút rồi về?”
Những lựa chọn giúp trẻ cảm thấy được quyền quyết định,
từ đó dễ hợp tác hơn.
2.5.
Hỗ Trợ Trẻ Giải Quyết Vấn Đề
Nếu trẻ cần giúp đỡ, hãy hướng dẫn trẻ cách xử lý thay
vì làm hộ.
Nếu trẻ làm đổ nước, hãy giúp trẻ lau dọn cùng.
Nếu trẻ bực tức, có thể hướng dẫn cách giảm căng thẳng
như vẽ tranh, ôm gối, hít thở sâu...
2.6.
Kết Thúc Bằng Cử Chỉ Tích Cực
Sau khi giải quyết xong, hãy giúp trẻ nhận ra bài học
bằng những cách như:
Hi-five, ôm nhẹ hoặc khen ngợi: “Con đã rất giỏi khi
bình tĩnh lại!”
Nhắc lại bài học để trẻ nhớ lâu hơn.
3.
Những Sai Lầm Cần Tránh Khi Xử Lý Ăn Vạ
Ra lệnh hoặc quát mắng: Làm trẻ thêm căng thẳng.
Bỏ mặc trẻ một mình: Khiến trẻ cảm thấy không an toàn.
Dùng phần thưởng để dỗ: Dễ tạo thói quen ăn vạ để có
được điều mình muốn.
4.
Kết Luận
Xử lý ăn vạ đúng cách giúp trẻ học được cách kiểm soát
cảm xúc và giao tiếp hiệu quả. Cha mẹ cần kiên nhẫn, đồng cảm và áp dụng phương
pháp phù hợp để giúp con phát triển tốt hơn.
